როგორ შევარჩიოთ მცენარეთა დაცვის საშუალებები

მცენარეთა დაცვა ფერმერებისთვის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საზრუნავია. მცენარეს თავდაცვის ბევრი საშუალება არ გააჩნია, ხოლო საფრთხე კი უამრავია: მავნებლები, დაავადებები, ექსტრემალური ამინდის პირობები და ა.შ

ერთ-ერთ მთავარ საფრთხეს მავნებლები წარმოადგენენ. მათთან ბრძოლა დამოუკიდებლად უჭირს მცენარეს, ამიტომ საჭიროა მცენარეთა დაცვის საშუალებები. ქვემოთ განვიხილავთ რამდენიმე მნიშვნელოვან ფაქტორს.

• ბიომასა. დიდი ბიომასა საკვები ნივთიერებების მდიდარ წყაროს წარმოადგენს მრავალი ორგანიზმისთვის, რა თქმა უნდა, მათ შორის არიან მავნებლები. მავნებლები მცენარეებში პოულობენ მათთვის საჭირო საკვებსა და თავშესაფარს, ხოლო ზოგიერთი მწერი ისე ადაპტირდა პირობებთან, რომ შეუძლიათ ისე იკვებონ მცენარეებით, რომ შეუმჩნეველი დარჩნენ მცენარის დამცავი დეტექტორებისთვის.

• იმუნური სისტემა. ცხოველებისგან განსხვავებით, მცენარეებს არ აქვთ იმუნური სისტემა, რომელიც რეაგირებს მავნებლებსა და პათოგენებზე. ამის ნაცვლად, ისინი ეყრდნობიან ფიზიკურ და ქიმიურ თავდაცვას. 

• ქიმიური თავდაცვა: მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთ მცენარეს აქვს ქიმიური დაცვა მწერებისა და სხვა ორგანიზმებისგან, ყველას არ აქვს ეს მექანიზმი. მეტიც, თავდაცვის მქონე მცენარეებიც კი შეიძლება დაუცველები იყვნენ მწერების მიმართ, რადგან ისინი ახალ გზებს პოულობენ დაცვის გადასალახავად.

ზოგადად, მცენარეების დაუცველობა მავნებლების მიმართ არის კომპლექსური საკითხი, რომელიც მოიცავს მრავალ განსხვავებულ ფაქტორს. ამ ფაქტორების გაანალიზებით, შესაძლებელია შემუშავდეს დაცვის ეფექტური სტრატეგიები, რაც საბოლოოდ უზრუნველყოფს სასოფლო-სამეურნეო სისტემის დაცულობას.

ფუნგიციდები პესტიციდის ერთ-ერთი სახეობაა. ის გამოიყენება სოკოვანი დაავადებების გასაკონტროლებლად, რომლებსაც შეუძლიათ დააზიანონ, ან მთლიანად გაანადგურონ მოსავალი. სოკოვანი დაავადებები იწვევენ მთელ რიგ სიმპტომებს: ლპობა, ჭკნობა, ფოთლებისა და ნაყოფის ფერის შეცვლა. ფუნგიციდების გამოყენება შესაძლებელია როგორც პრევენციულად - მოსავლის დასაცავად დაავადების სიმპტომების გამოვლენამდე, ან სამკურნალოდ - უკვე არსებული ინფექციების გასაკონტროლებლად.

მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთია ანტრაკოლი, რომელიც კონტაქტური მოქმედების საბაზისო ფუნგიციდია. იგი მაღალეფექტური სველებადი ფხვნილია და ვაზის, კარტოფილის, პომიდვრის, ხეხილოვან კულტურებში სოკოვანი დაავადების წინააღმდეგ გამოიყენება.

ფუნგიციდები ერევიან სოკოების ზრდისა და რეპროდუქციის პროცესში. მოქმედების სპეციფიკური რეჟიმი განსხვავდება ფუნგიციდის ტიპის მიხედვით, მაგრამ ზოგადად, ფუნგიციდები მსგავსად მოქმედებენ:

• სოკოს უჯრედების გაყოფის ინჰიბირება: ზოგიერთი ფუნგიციდი ხელს უშლის სოკოების მიტოზის (უჯრედების გაყოფის) პროცესს, კერძოდ კი მათ ზრდა-გამრავლებას.

• სოკოს უჯრედული შრეების დარღვევა: სხვა ტიპი მიზანში იღებს სოკოების უჯრედულ შრეებს და ანადგურებს მათ.

• ძირითადი ფერმენტების, ან ცილების ინჰიბირება: ზოგი ტიპი მოქმედებს სოკოს ზრდისა და რეპროდუქციისთვის საჭირო საკვანძო ფერმენტების, ან ცილების ინჰიბირებით.

• სოკოვანი მეტაბოლიზმის შეცვლა: ასევე არის ფუნგიციდების კატეგორია, რომელიც არღვევს სოკოების მეტაბოლურ გზებს, რაც ხელს უშლის მათ გადარჩენისთვის საჭირო ენერგიისა და საკვები ნივთიერებების გამომუშავებას.

როდენტიციდები ქიმიური ნაერთებია, რომლებიც შექმნილია მღრღნელების საწინააღმდეგოდ. ეს ნაერთები ჩვეულებრივ გამოიყენება სატყუარების სახით, რომლებიც იზიდავენ მღრღნელებს და დამუშვებულია ტოქსიკური ნივთიერებით. ტოქსიკურმა ნივთიერება იწვევს სიკვდილს მღრღნელების ორგანოების უშუალო დაზიანებით, ან მისი ფიზიოლოგიური პროცესების დარღვევით.

მღრღნელი მავნებლების გასანადგურებლად ეფექტური საშუალებაა რატიციდი ფ. ამ პრეპარატით მზადდება ერთგვარი  სატყუარა, რომელშიც მოქმედი ნივთიერების მასური წილი არის საშუალოდ 2.5%. პრეპარატს ურევენ მცენარეულ ზეთს, შემდგომ მავნებლისთვის განკუთვნილ საკვებს, რომლებიც იზიდავენ მღრღნელებს.

პრეპარატი გამოიყენება შემდეგი მღრღნელების წინააღმდეგ:

შავი ვირთაგვა (Rattus Rattus); რუხი ვირთაგვა (rattus norvegicus); სახლის თაგვი (mus musculus); ჩვეულებრივი მემინდვრია (Microtis arvalis); წყლის მემინდვრია (arvicola terteris); მინდვრის თაგვი (apodemus agrarius); მთიური ბრუცა (spalax leucodon) და სხვა.

როგორც უკვე აღვნიშნეთ, აუცილებელია პესტიციდების სწორი და გონივრული გამოყენება. უსაფრთხოების წესები უნდა დაიცვათ როგორც მოხმარების, ასევე ტრანსპორტირებისა და შენახვის პერიოდში, ვინაიდან გამოყენების პირობების დარღვევის პირობების შემთხვევაში, პესტიციდები ტოქსიკურად მოქმედებს არა მარტო მავნებლებზე, არამედ სხვა ორგანიზმებზეც, მათ შორის, ადამიანზე. 

“აგროსფერო”-ს მაღაზიათა ქსელი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტის სრულ სპექტრს სთავაზობს მომხმარებელს - მათ შორისაა მცენარეთა დაცვის საშუალებები. “აგროსფერო”-ში წარმოდგენილი პესტიციდები მაღალი ხარისხთან ერთად ხელმისაწვდომობით გამოირჩევა, რაც კომპანიის ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტია.