ხორბალი - საქართველოში წარმოებული სათესლე მასალა

ხორბალი ძირითადი საკვები იყო მრავალი უძველესი ცივილიზაციისათვის, მათ შორის შუმერების, ეგვიპტელების, ბერძნებისა და რომაელებისათვის. ამ პროდუქტმა გადამწყვეტი როლი ითამაშა სოფლის მეურნეობის განვითარებაში. 

ხორბალი პირველად შუა აღმოსავლეთში მოიყვანეს,  რომელიც თანამედროვე ერაყს, სირიას, ლიბანს, ისრაელს, პალესტინასა და ა.შ. მოიცავს. სწორედ ამ დროიდან იწყება ველური ხორბლის მოშინაურება, რამაც მომთაბარე და მონადირე-შემგროვებელი საზოგადოებებისათვის  მნიშვნელოვანი ცვლილებები გამოიწვია. 

რაც შეეხება საქართველოს, უნდა აღინიშნოს, რომ ეს უკანასკნელი ხორბლის უძველესი კერაა. ისტორიული წყაროების მიხედვით ხორბალი საქართველოში ჯერ კიდევ ნეოლითსა და ადრებრინჯაოს ხანიდან არის ცნობილი. ამასთანავე, ისიც მნიშვნელოვანია, რომ  არქეოლოგიური მონაცემებით, ხორბლის თესლი აღმოჩენილია ძვ.წ.აღ. VI-IV ათასწლეულის ისეთ ძეგლებზე, როგორებიცაა: არუხლო, ხრამის გორა და ა.შ.

აღსანიშნავია, რომ აგროსფერო, რომელიც ქართულ ბაზარზე სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის ერთ-ერთი ლიდერი კომპანიაა, ამ ტრადიციის შენარჩუნებასა და განვითარებას უწყობს ხელს. შესაბამისად, აქ იყიდება სათესლე ხორბალი, რომელიც მაღალი ხარისხით გამოირჩევა. 

ჩვენთან ხელმისაწვდომია სათესლე ხორბალის შემდეგი ჯიშები: 

• ამიკუსი -  საადრეო სიმწიფის უფხო მარცვლეულია, მას აქვს მაღალი მოსავლის პოტენციალი და ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მახასიათებელი ცხობის მაღალი ხარისხია;

•  გალუსი -  ძველი ფერმერებისათვის კარგად ნაცნობი ჯიშია. ის საშემოდგომო ადრეული ხორბალია, რომელი ცხობისათვის გამოიყენება;

• ბალიტუსი -  საფქვავი ხორბლის ჯიშია, რომელიც ყინვაგამედეგობითა და მაღალმოსავლიანობით ხასიათდება;

• ამანდუსი -  ჯანსაღი ფოთლებითა და დათავთავების მაღალი ხარისხით ხასიათდება. ამასთანავე, ყინვაგამძლე ჯიშია და მედეგია დაავადებების მიმართაც;

• აპექსუსი - ადრეული სიმწიფის საშემოდგომო ჯიშია. სწრაფად აღმოცენება, ყინვამედეგობა და მაღალმოსავლიანობა ახასიათებს. 

მიუხედავად იმისა, გამოცდილი ფერმერი ხართ თუ დამწყები, ხორბლის უხვი  მოსავლის ასაღებად მნიშვნელოვანია პროცესი ყურადღებით დაგეგმოთ. ამისათვის კი რამდენიმე რჩევას მოგცემთ. 

პირველი ნაბიჯი სწორი და შესაფერისი ხორბლის  ჯიშის შერჩევაა. გახსოვდეთ, რომ თქვენი არჩევანი უნდა შეეფერებოდეს იმ კლიმატსა და ნიადაგს, რომლის პირობებშიც ხორბლის მოყვანას აპირებთ. ამასთანავე, მნიშვნელოვანია ისიც თუ რა დანიშნულებისათვის გსურთ მოსავლის გამოყენება - იქნება ეს, მაგალითად, პურის თუ მაკარონის წარმოება.

ხორბალს ზრდის, ნაყოფიერებისა და უხვმოსავლიანობისათვის  ისეთი საკვები ნივთიერებები სჭირდება, როგორებიცაა: აზოტი, ფოსფორი, კალიუმი. იმისათვის,  რომ მიწის განოყიერების პროცესი სწორად დაგეგმოთ, გაიარეთ კონსულტაცია  პროფესიონალთან და მიჰყევით მის რეკომენდაციებს. თქვენ შეგიძლიათ აგროსფეროს აგრო-კონსულტაციით ისარგებლოთ. 

ხორბლის კულტივირებისათვის აუცილებელია სათანადო მორწყვა. გახსოვდეთ, რომ მცენარის ტენიანობის საჭიროებები მისი ზრდის ეტაპების მიხედვით განსხვავდება. როგორც წესი, ნიადაგის ინტენსიური მორწყვა გადამწყვეტი ფაქტორია ადრეული ზრდის სტადიაზე. თუმცა, ზედმეტი ტენიანობა, განსაკუთრებით მომწიფების ფაზაში საზიანოა, რადგან შესაძლოა მცენარეს სხვადასხვა დაავადებები განუვითარდეს. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ხორბალი მგრძნობიარეა ისეთი დაავადების მიმართ, როგორიცაა სოკოვანი ინფექციები. ამ უსიამოვნო მოვლენისაგან თავის დასაცავად, აგრონომთან კონსულტაციის საფუძველზე, გამოიყენეთ კონტროლის სხვადასხვა საშუალებები, მაგალითად პრეპარატები. 

როცა საქმე მოსავლის აღებაზე მიდგება თავთავი გამაგრდება და ოქროსფერი გახდება. გახსოვდეთ, რომ მოსავლისათვის სათანადო პირობების შექმნა და შენახვა ძალიან მნიშვნელოვანია. ხორბალი სუფთა და მშრალ ადგილას შეინახეთ, სადაც უზრუნველყოფილი იქნება შესაბამისი ტემპერატურული და ტენიანობის პირობები. 

ხორბლის დათესვამდე გაითვალისწინეთ სეზონი. ზამთრის ხორბალი შემოდგომაზე მოამზადეთ და ნიადაგის გაყინვამდე  6-8 კვირით ადრე დათესეთ. ხოლო საგაზაფხულო ან საშემოდგომო ხორბალი შეგიძლიათ ნიადაგის დამუშავებისთანავე დათესოთ. გაითვალისწინეთ, რომ მცენარე საუკეთესოდ იზრდება 21-24 C პირობებში, ასე რომ თქვენ ეს პროცესი მაშინ დაიწყეთ, როცა ტემპერატურა აღნიშნულ ნიშნულს მიუახლოვდება. 

და ბოლოს, ხორბლის მოყვანა ფრთხილ და დეტალურ დაგეგმარებას მოითხოვს, რადგან ეს მეტად კომპლექსური პროცესია.  სწორი ჯიშის შერჩევით, ნიადაგის მომზადებითა და განოყიერებით, მორწყვისა და მავნებლების კონტროლის შედეგად, შეგიძლიათ მაქსიმალურად გაზარდოთ თქვენი ხორბლის მოსავალი და მიიღოთ მაღალი ხარისხის მარცვლეული. 

მაღაზია აგროსფეროში, გარდა იმისა, რომ ხორბლის მრავალფეროვანი არჩევანია, ამასთანავე,  ფასი საკმაოდ ბიუჯეტურია.  გახსოვდეთ, რომ ხორბლის თესლის საიმედო მიმწოდებლისაგან შეძენა, უხვი მოსავლის საწყისია.